Przywrotnik pospolity (lekarski) to roślina, która nie tylko dobrze działa na trawienie, ale także leczy skórę i łagodzi kobiece dolegliwości. Wielką zaletą przywrotnika pospolitego jest także powszechność występowania, ziele rośnie bowiem na terenie całej Europy.
Przywrotnik pospolity (alchemilla vulgaris)
Przywrotnik pospolity to roślina znana również pod nazwami przewrotnik lekarski, nawrotnik, gojnik, gwiazdosz czy lwia łapa. W medycynie ludowej znany jest jako ziele Matki Boskiej. Przywrotnik pospolity występuje na terenie całej Europy, w tym Polski. Najczęściej można go znaleźć na tatrzańskich łąkach, w zaroślach czy na obrzeżach lasów. Czas zbioru przywrotnika przypada na okres między majem a wrześniem. Przy zbiorach należy jednak uważać. Roślina często atakowana jest przez mączniaka, a po tym nie nadaje się już do użytku.
Przywrotnik pospolity - charakterystyka
Przywrotnik pospolity to bylina, której wysokość może dochodzić nawet do 50 cm. Posiada półkoliste liście oraz drobne żółtozielone kwiaty. Za surowiec leczniczy uważa się całe ziele razem z przyziemnymi liśćmi. Po zebraniu roślinę należy suszyć w zaciemnionym miejscu. Temperatura podczas suszenia nie powinna przekraczać 40 stopni.
Przywrotnik pospolity ma balsamiczny zapach i smak określany jako cierpki, ale słodkawy. Ziele zawiera garbniki elagowe, flawonoidy (kwercetynę), saponiny, gorycze (laktony), fitosterole. Poza tym można w nim znaleźć także m.in. kwas elagowy, kwas galusowy, kwas taninowy, luteinę czy krzemionkę przyswajalną.
Czytaj także: Kora wierzby – właściwości i zastosowanie
Właściwości przywrotnika pospolitego
Już na przełomie XVIII i XIX w. przywrotnikowi pospolitemu przypisywano właściwości pobudzające przemianę materii. Szerokie zastosowanie lecznicze przywrotnika było już znane w medycynie ludowej. Przywrotnik wykorzystywany był w leczeniu nieżytu żołądka i jelit, w zaburzeniach trawienia oraz biegunkach.
Na wsiach przywrotnik zwany był zielem Matki Boskiej i ma to swoje logiczne uzasadnienie. Na właściwości rośliny uwagę powinny zwrócić bowiem przede wszystkim kobiety. Uśmierza ona ból miesiączkowy, działa rozkurczowo, a także łagodzi napięcie przedmiesiączkowe. Pomoże w przypadku bardzo obfitego krwawienia, infekcji dróg rodnych oraz podczas przekwitania. Przywrotnik pospolity wzmacnia więzadła maciczne, dlatego zwrócić na niego uwagę powinny kobiety w ciąży, ze skłonnością do poronień. Zioło spożywane na cztery tygodnie przed porodem może usprawnić jego przebieg.
Jakie zastosowanie ma ziele przywrotnika?
Przywrotnik ma właściwości przeciwzapalne, dlatego zewnętrznie stosowany jest na rany, aby przyspieszyć ich gojenie. Osoby narzekające na trądzik i blizny potrądzikowe mogą stosować go na dotknięte schorzeniem miejsca – najlepiej w formie maseczki czy toniku. Roślina zadziała odkażająco i regenerująco na skórę.
Ziele przywrotnika może także zlikwidować przyczynę nietrzymania moczu, ponieważ poprawia pracę mięśni. Pomoże także przy niedokrwistości, wzmocni serce, a stosowane zewnętrznie świetnie zadziała na wrzody i ropiejące rany. Inne zewnętrzne zastosowanie przywrotnika to okłady i przemywania oczu w czasie zapalenia spojówek.
Czytaj także: Kocanka – właściwości lecznicze i zastosowanie
Działanie przywrotnika pospolitego
Przywrotnik pospolity to roślina niezwykle uniwersalna. To jakie działanie przywrotnik pospolity wykazuje, zależy od sposobu jego przygotowania. Zatem przywrotnik pospolity wykazuje m.in. działanie:
- przeciwbakteryjne,
- ściągające,
- przeciwwysiękowe,
- przeciwbiegunkowe,
- przeciwzapalne,
- ochraniające strukturę naczyń krwionośnych,
- hamujące aktywność elastazy,
- zmniejszające intensywność krwawień miesiączkowych.
Czytaj także: Podbiał - podbiał pospolity, właściwości lecznicze. Sok, syrop
Jakie ma zastosowanie przywrotnik pospolity?
Ze względu na swoje związki czynne, ziele stosowane jest na przeróżne choroby i dolegliwości, szczególnie polecany jest przy problemach skórnych. Po roślinę można sięgnąć w przypadku:
- zaburzeń trawienia,
- nieżytu jelit,
- biegunki,
- choroby wrzodowej,
- hemoroidów,
- trądziku różowatego,
- nadmiernego i bolesnego krwawienia miesiączkowego,
- żylaków,
- plamicy,
- kruchości i przepuszczalności naczyń krwionośnych,
- stanów zapalnych jamy ustnej i gardła,
- stanów zapalnych naczyniówki i spojówki,
- trudno gojących się ran,
- podskórnych krwiaków,
- kontuzji stawów.
Odmiany przywrotnika
Oprócz przywrotnika pospolitego (lekarskiego) na terenie Polski można znaleźć także inne odmiany rośliny. Wśród nich np. przywrotnik alpejski, przywrotnik połyskujący czy przywrotnik ostroklapowy (miękki). Trzeba jednak pamiętać, że tylko przywrotnik pospolity posiada właściwości lecznicze. Reszta gatunków uprawiana jest tylko jako rośliny ozdobne. Kwiaty przywrotnika są żółte lub jasnozielone i tworzą szczytowe wiechy. Pojawiają się między majem a wrześniem. Owocem przywrotnika natomiast jest mała niełupka. Przywrotnik pospolity należy do rodziny różowatych i występuje na terenie Europy.
Czytaj także: Czarna rzepa - czarna rzepa na włosy, właściwości
Odwar z ziela przywrotnika pospolitego
Jedną łyżkę ziela (świeżego lub suchego) należy zalać szklanką wody, gotować przez 5 minut, a następnie odstawić pod przykryciem na około pół godziny. Ziele przywrotnika pospolitego po takim przygotowaniu przecedzić i stosować zależnie od schorzenia. Odwar łagodzi stany zapalne. Sprawdzi się do płukania jamy ustnej czy jako okład na oczy. Przywrotnik działa również w przypadku chorób układu pokarmowego. Zaleca się pić go cztery razy dziennie po około 100-150 ml.
Tonik z ziela przywrotnika
Tonik z ziela przywrotnika będzie świetnym rozwiązaniem dla osób, które mają wiele problemów skórnych np. posiadają tłustą, trądzikową cerę, ponieważ przywrotnik pospolity pozytywnie wpływa na skórę. i ma działanie ściągające. Przywrotnik pospolity działa korzystnie na naczynia krwionośne. Jak przygotować tonik z ziela przywrotnika? Podstawą będzie odwar z przywrotnika, do którego należy dodać 2 łyżki soku z cytryny, szklankę białego wina oraz łyżkę spirytusu salicylowego, mrówczanego lub kamforowego. Całość wymieszać, przelać do butelki i przechowywać w lodówce.
Czytaj także: Tonik do twarzy - jak wybrać najlepszy tonik do twarzy?