Powiększone węzły chłonne u dziecka są często efektem przebytej infekcji i nie powinny być dla rodziców powodem do niepokoju. Niemniej limfadenopatię należy każdorazowo skonsultować z lekarzem, gdyż może być oznaką zakażenia, choroby układowej, a nawet choroby nowotworowej.
Węzły chłonne są strukturami układu immunologicznego, które pełnią rolę swoistego filtra antygenów drobnoustrojowych. Chłonka płynąca przez węzły jest filtrowana, a substancje mogące wywołać zakażenie – wychwytywane i usuwane. Węzły biorą też udział w produkcji przeciwciał. Ich wielkość zależy od wieku dziecka. U noworodka i niemowlaka nie powinny być wyczuwalne. Limfadenopatia, czyli powiększone węzły chłonne, dotyczy głównie dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Kontakt z dużą grupą rówieśników sprawia, że u dziecka rozwija się odporność. O infekcję w przedszkolu nie trudno, a przebyta często objawia się powiększonymi i wyraźnie wyczuwalnymi węzłami chłonnymi. Jeśli powiększyły się one na skutek przebytej choroby, nie powinno to być powodem do niepokoju. Niepokojącym objawem jest limfadenopatia niezwiązana z przebytą chorobą, gdyż może być objawem poważnych chorób, z nowotworem złośliwym na czele. Lekarze pediatrzy kierują wówczas dziecko na badania diagnostyczne do poradni onkologicznej, aby niczego nie przeoczyć. Sprawdź, jakie mogą być przyczyny powiększonych węzłów chłonnych u dziecka oraz jakie badania diagnostyczne należy wykonać.
Przyczyny powiększonych węzłów chłonnych u dziecka
Jeśli lekarz ma podejrzenie, że limfadenopatia nie wystąpiła na skutek przebytej infekcji, w pierwszej kolejności przeprowadzi badania fizykalne oraz szczegółowy wywiad. Węzły twarde, zbite, nieprzesuwające się pod palcami będą podstawą do skierowania dziecka na badania laboratoryjne, ewentualnie także obrazowe. Dopiero, jeśli ich wyniki będą niepokojące, lekarz zleci wykonanie badania histopatologicznego. Zasadniczo przyczyny powiększonych węzłów chłonnych u dziecka mogą być dwie. Pierwsza to proliferacja komórek węzłowych, głównie limfocytów. Druga natomiast to naciek wywołany przez obce komórki – zapalne i nowotworowe. Choroby nowotworowe objawiające się poprzez limfadenopatię to chłoniak limfolastyczny i chłoniak Hodgkina. Nowotwór nie jest jednak główną przyczyną powiększonych węzłów chłonnych. Częściej za limfadenopatię odpowiadają:
- zakażenia wirusowe,
- alergie,
- szczepienia,
- choroby autoimmunologiczne.
Gdzie są węzły chłonne?
W ludzkim ciele znajduje się około 600 węzłów chłonnych, prawie połowa jest umiejscowiona w okolicy głowy i szyi. Ze względu na lokalizację na ciele wyróżnia się następujące węzły chłonne:
- zauszne,
- przeduszne,
- potyliczne,
- podżuchwowe,
- szyjne,
- nadobojczykowe,
- pachowe,
- pachwinowe,
- podkolanowe.
Limfadenopatia najczęściej dotyczy węzłów szyjnych i zausznych.
Powiększone węzły chłonne u dziecka na szyi
Powiększone węzły chłonne u dziecka na szyi budzą największy niepokój rodziców i lekarzy, gdyż mogą świadczyć o chłoniaku Hodgkina (ziarnicy złośliwej). Choroba często występuję u dzieci w okresie dojrzewania, rzadziej u małych dzieci. W większości przypadków za powiększone węzły na szyi odpowiadają infekcje wirusowe – m.in. mononukleoza, czyli choroba wywołana wirusem EBV oraz bakteryjne - zapalenie migdałków i gardła.
W przypadku limfadenopatii zlokalizowanej w tym miejscu, możemy być pewni, że pediatra zleci choćby podstawowe badania diagnostyczne, m.in. morfologię krwi. Warto jednak mieć na uwadze, że podwyższony poziom limfocytów u dziecka, które nie ukończyło 6. roku życia jest postrzegany jako norma. Medycy nazywają to fizjologiczną limfocytozą. Ponadto należy wiedzieć, że normy podane przez laboratorium dotyczą osób dorosłych, więc każde wyniki badań należy skonsultować z lekarzem pediatrą. Porównanie danych z normami podanymi przez laboratorium nie wystarczy, żeby prawidłowo zinterpretować wyniki badań dziecka.
Powiększone węzły chłonne u dziecka za uchem
Powiększone węzły chłonne u dziecka za uchem mogą być objawem różyczki oraz stanów zapalnych ucha wewnętrznego i zewnętrznego. Różyczka niekiedy przebiega bez charakterystycznej wysypki. Jednym objawem choroby mogą być powiększone węzły chłonne zauszne i potyliczne.
Gorączka i powiększone węzły chłonne u dziecka
Limfadenopatia, której towarzyszy utrzymująca się przez dłuższy czas gorączka, powinna zwrócić uwagę. Wysoka gorączka oraz powiększone węzły chłonne mogą być objawem choroby Kawasakiego – rzadkiej i ostrej choroby zapalnej naczyń, która może prowadzić do powstawania mikrotętniaków w naczyniach wieńcowych, a co za tym idzie do zawału mięśnia sercowego. Choroba występuje głównie u małych dzieci. Długotrwała gorączka i niebolesne, powiększone węzły chłonne są też typowymi objawami chłoniaka Hodgkina. Inne objawy choroby to:
- duszność,
- kaszel,
- osłabienie,
- zmiany skórne,
- obfite pocenie się, zwłaszcza w nocy.
Autor: Joanna Woźniak
Czytaj:
- Paciorkowiec w gardle – objawy i leczenie
- Kandydoza – jak wykryć? Leczenie kandydozy
- Popraw swoją odporność dzięki 6 składnikom!
- Liszaj rumieniowaty – rodzaje i leczenie
Bibliografia:
- Ociepa T., Czy powiększone szyjne węzły chłonne u dziecka to problem przede wszystkim onkologiczny? Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Dziecięcej SPSK1 PUM.