Diabetolog to specjalista leczący cukrzycę. Specjalista trudno dostępny - w Polsce, gdzie liczbę chorych szacuje się na około 3 miliony, w poradniach diabetologicznych przyjmuje jedynie tysiąc lekarzy.
Czym zajmuje się diabetolog? Ile trzeba czekać na wizytę w poradni diabetologicznej? Czy potrzebne jest skierowanie? Czy zamiast diabetologa może nas leczyć dietetyk?
Kto to jest i co leczy diabetolog?
Diabetolog to lekarz zajmujący się leczeniem groźnej i przewlekłej choroby, jaką jest cukrzyca. Specjalizację z diabetologii można zrobić po uzyskaniu wcześniejszej specjalizacji z chorób wewnętrznych lub pediatrii. Diabetolog zajmuje się pacjentem na wszystkich etapach terapii, od postawienia diagnozy, przez badania kontrolne, aż po leczenie powikłań, które w przypadku cukrzycy są bardzo poważne i groźne.
Ze względu na interdyscyplinarny charakter patogenezy, a także powikłań, diabetolog często współpracuje ze specjalistami innych dziedzin, w tym przede wszystkim z dietetykami, ale też kardiologami, okulistami, czy nefrologami.
Czym zajmuje się diabetolog?
Leczenie w poradni diabetologicznej obejmuje wiele obszarów i jest rozłożone w czasie. Do zadań diabetologa należy:
- ocena i interpretacja pomiarów stężenia glukozy we krwi, wykonywanych w czasie badań laboratoryjnych (poziom cukru na czczo oraz test doustnego obciążenia glukozą), a także samodzielnie przez pacjentów, za pomocą domowych glukometrów;
- edukacja w obszarze szeroko rozumianej profilaktyki ze szczególnym naciskiem na zasady dotyczące żywienia oraz stylu życia. To właśnie diabetolog, we współpracy z dietetykiem, powinien komponować codzienne menu pacjenta (tzw. dietę cukrzycową), z uwzględnieniem produktów o odpowiedniej ilości węglowodanów, białek i tłuszczów, a także niskim indeksie glikemicznym;
- leczenie farmakologiczne pacjentów z cukrzycą typu 2 – diabetolog ma do wyboru szeroką paletę środków nowej i starej generacji, w tym między innymi leki inkretynowe, flozyny, metforminę oraz sulfonylomocznik;
- insulinoterapia, czyli leczenie za pomocą dawek insuliny wstrzykiwanej pod skórę – pacjenci wykonują iniekcję samodzielnie za pomocą specjalnych penów, hormon może być też automatycznie podawany przez pompę insulinową;
- współpraca z lekarzami innych specjalizacji, w sytuacji gdy dojdzie do powikłań cukrzycy, takich jak choroba wieńcowa, zawał serca, udar mózgu, retinopatia, neuropatia czy nefropatia.
Dostępność poradni diabetologicznej
Leczenie w poradni diabetologicznej może trwać całe życie od momentu zdiagnozowania choroby, nawet kilkadziesiąt lat. Problemem, z którym spotykają się pacjenci w codziennej rzeczywistości, jest utrudniona dostępność do specjalistów z zakresu diabetologii, zwłaszcza z mniejszych miejscowości. Spowodowane jest to wydłużoną ścieżką uzyskania specjalizacji w tej dziedzinie, a także powszechnością choroby.
Szacuje się, że w Polsce cierpi na nią 6 do 9,5 procent populacji, a więc od 2,5 do nawet 3,5 miliona osób. Tymczasem liczba lekarzy diabetologów oscyluje w granicach 1000.
Jak łatwo obliczyć, na jednego specjalistę przypada średnio 2-3 tysiące pacjentów. Efekt: są poradnie, w których na wizytę u diabetologa (refundowaną przez NFZ) czeka się nawet kilka miesięcy. W takich sytuacjach wielu pacjentów decyduje się na leczenie prywatne, co z kolei wiąże się z kosztami – cena jednej wizyty to standardowo 100-150 złotych.
Czy skierowanie do diabetologa jest koniczne?
Pacjenci, którzy chcą skorzystać z usług poradni diabetologicznej z refundacją NFZ, muszą pamiętać o konieczności uzyskania skierowania od lekarza rodzinnego lub innego specjalisty (np. chorób wewnętrznych). Pamiętać należy, że telefoniczne lub internetowe umówienie wizyty w poradni diabetologicznej nie kończy procedury rejestracji. Pacjent musi bowiem w ciągu 14 dni od momentu wpisania na listę oczekujących, dostarczyć oryginał skierowania. W przeciwnym razie zostanie skreślony z kolejki (wymóg ten ma być zniesiony wraz z wejściem w życie tzw. e-skierowań).
Pierwsza wizyta u diabetologa
Pacjenci udający się na pierwszą w życiu wizytę u diabetologa powinni pamiętać o tym, by zabrać ze sobą komplet wszystkich dotychczasowych badań, dotyczących poziomu glukozy we krwi, ale też ciśnienia tętniczego, pracy serca, masy ciała (w tym indeksu BMI) oraz innych (w zależności od objawów i schorzeń współwystępujących).
Niezwykle istotna jest regularna kontrola poziomu cukru w dniach poprzedzających wizytę u diabetologa (wyniki zapisujemy). Należy też zabrać ze sobą spis wszystkich stosowanych leków oraz przygotować się na dłuższą i wyczerpującą rozmowę na temat codziennego żywienia. Wywiad lekarski okaże się bardziej precyzyjny, jeśli pacjent przez przynajmniej kilka dni będzie ze szczegółami zapisywać wszystkie przyjmowane pokarmy i napoje, wraz z ich gramaturą oraz sposobem przygotowania.
Diabetolog a dietetyk
W leczeniu cukrzycy typu 2 (a więc wynikającej przede wszystkim z otyłości), kluczowe jest współdziałanie diabetologa z dietetykiem. Pamiętajmy, że mimo daleko idącej kompatybilności, nie należy wizyty u diabetologa zamieniać na poradę dietetyka.
Diabetolog jest lekarzem, mającym na względzie całokształt zagadnień związanych z leczeniem cukrzycy, w tym między innymi relację pomiędzy składem i ilością przyjmowanych pokarmów, a wielkością dawek aplikowanej insuliny (szczególnie w leczeniu cukrzycy typu 1).
Dietetyk wprowadza w życie zalecenia diabetologa, komponując posiłki ze składników o niskim indeksie glikemicznym i właściwej proporcji węglowodanów, białek i tłuszczy jako źródeł energii. Pamiętajmy, że dietetyk nie jest lekarzem i w żadnym razie nie powinien diety cukrzycowej komponować samodzielnie.
Autor: Piotr Brzózka
Czytaj też: