Bulgotanie w brzuchu po jedzeniu oznacza, że w układzie pokarmowym kończy się proces trawienia. Jeśli jest uporczywe i stale nawracające, może świadczyć o procesie chorobowym. Sprawdź, jakie mogą być przyczyny bulgotania w brzuchu.
Bulgotanie w brzuchu
Żeby rozumieć, czym jest bulgotanie w brzuchu, trzeba wiedzieć jak pracuje układ trawienny człowieka.
Przewód pokarmowy składa się z:
- jamy ustnej,
- gardła,
- przełyku,
- żołądka,
- jelita cienkiego,
- jelita grubego.
Kluczową rolę w procesie trawienia odgrywa żołądek i jelito cienkie. Jedzenie z jamy ustnej, przez gardła i przełyk, trafia do żołądka i tu wszystko się zaczyna. Żołądek, zanim trafi do niego porcja jedzenia, rozluźnia się i rozciąga. W czasie tego procesu można usłyszeć charakterystyczne bulgotanie. Pokarm z żołądka trafia do jelita cienkiego – kilkumetrowej, pofałdowanej rurki, która po wygładzeniu i rozciągnięciu osiągnęłaby długość kilku kilometrów.
W jelicie cienkim rozpoczyna się prawdziwe trawienie. Jak pisze Giulia Enders w swojej książce Historia wewnętrza, jelito cienkie zajmuje się wszystkim, co mu dostarczamy, rygorystycznie przestrzegając zasad bezpieczeństwa i higieny. W jelicie cienkim jedzenie zostaje ostatecznie rozdrobnione i strawione. Mniej więcej godzinę po zakończonym procesie trawienia organ przystępuje do „sprzątania” – rozpoczyna się proces nazywany wędrującym kompleksem motorycznym. Jelito zaczyna się kurczyć, a z przewodu pokarmowego znikają resztki jedzenia i śluz. W tym czasie pojawia się charakterystyczne burczenie w brzuchu, które utożsamiamy z uczuciem głodu. Im więcej gazów i powietrza w jelitach, tym odgłosy głośniejsze. Jeśli w tym czasie zjemy cokolwiek, proces trawienia rozpocznie się od nowa, a odgłos bulgotania zniknie.
Bulgotanie w brzuchu i wodnista biegunka lub zaparcia
Zespół jelita drażliwego (IBS) jest często spotykanym zaburzeniem czynnościowym jelit. Szacuje się, że choroba może dotyczyć 10 proc. populacji. Z badań wynika, że IBS jest głównym powodem zgłoszeń pacjentów do poradni gastroenterologicznych. Etiologia choroby nie jest do końca znana.
Do jej rozpoznania często wykorzystuje się kryteria Manninga, są to:
- bóle brzucha ustępujące po wypróżnieniu,
- luźne stolce na początku wystąpienia dolegliwości bólowych,
- częste wypróżnianie się,
- wzdęcia,
- wydalanie śluzu,
- niepełne wypróżnianie się.
Chorobę rozpoznaje się, jeśli u pacjenta oprócz bólu brzucha występują co najmniej dwa objawy z listy kryteriów Manninga. Zespół jelita drażliwego może objawiać się naprzemiennie występującymi biegunkami i zaparciami. Może także przyjąć postać zaparciową lub biegunkową. Chorobę leczy się przede wszystkim objawowo.
Bulgotanie w brzuchu po jedzeniu
Warto jednak wiedzieć, że nie zawsze bulgotanie w brzuchu jest symptomem trawienia. Odczuwane po jedzeniu prawdopodobnie oznacza, że żołądek i jelito cienkie ciężko pracują, żeby strawić zjedzony przez nas posiłek. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy burczenie i bulgotanie w brzuchu jest uporczywe i trwa niemal całą dobę.
Wówczas może to być objaw zatrucia pokarmowego lub czynnościowych chorób jelit, takich jak:
- zespół jelita drażliwego (IBS),
- dyspepsja czynnościowa,
- zaparcie czynnościowe,
- biegunka czynnościowa,
- wzdęcie czynnościowe,
- nieokreślone zaburzenia czynnościowe jelit.
Bulgotanie w brzuchu i gazy
Inną popularną przyczyną bulgotania w brzuchu może być dyspepsja czynnościowa. Termin pochodzi od greckim słów dus – zły i peptein – trawienie. Pod tym pojęciem kryje się cały zespół przewlekłych i nawracających dolegliwości brzusznych, takich jak:
- bóle brzucha,
- uczucie sytości i pełności po posiłku,
- gniecenie w brzuchu,
- bulgotanie i przelewanie się,
- burczenie,
- odbijanie się,
- nudności,
- wymioty,
- wzdęcia,
- palenie w przewodzie pokarmowym.
Dyspepsja potocznie bywa nazywa niestrawnością. U podłoża choroby leżą zaburzenia funkcji motorycznych przewodu pokarmowego, czucia trzewnego oraz zaburzenia psychospołeczne. W leczeniu choroby stosuje się m.in. leki zobojętniające kwas solny, hamujące wydzielanie soku żołądkowego oraz przeciwwzdęciowe.
Bulgotanie w brzuchu w ciąży
Poranne mdłości, wymioty, przelewanie i bulgotanie w brzuchu to także typowe objawy ciąży. Dolegliwości brzuszne odczuwane przez kobiety we wczesnej ciąży mają związek ze zmianami hormonalnymi. Stale powiększająca się macica zaczyna uciskać żołądek, powodując jego skurcze. Efekt? Ciężarne miewają zgagę, nudności oraz bulgotanie w brzuchu. Ponadto kobiety w ciąży odczuwają większy apetyt, a także eksperymentują z łączeniem produktów, a jedząc w ten sposób, nietrudno o niestrawność.
Bulgotanie w brzuchu w ciąży bardziej zaawansowanej (około 20. tygodnia) może oznaczać ruchy maleństwa. Na początku drugiego trymestru można je pomylić z odgłosem pracujących jelit. Im ciąża bardziej zaawansowana, tym ruchy dziecka będą bardziej wyczuwalne.
Autor: Joanna Woźniak
Czytaj:
- Zioła na trawienie - domowe sposoby na niestrawność
- Tabletki na trawienie - skuteczne leki na niestrawność
- Jaka jest zdrowa dieta przy wrzodach żołądka? Przepisy
- Co oznacza burczenie w brzuchu? Przyczyny, zapobieganie
- Badanie żołądka - USG, gastroskopia. Na czym polega?
Bibliografia:
- Enders G., Historia wewnętrzna. Jelita – najbardziej fascynujący organ naszego ciała, Łódź 2015.
- Muszyński J. (red.), Gastroenterologia, Warszawa 2000.