Ból szyi może świadczyć o różnych dolegliwościach – urazach, chorobach czy przeciążeniu części szyjnej kręgosłupa. Czasem objaw jest krótkotrwały i łączony ze zbyt gwałtownym ruchem, często jednak wskazuje na poważniejsze problemy. Wpływ na występowanie dolegliwości może mieć niewłaściwa ergonomia pracy, pozycja podczas snu i bierny styl życia.
Przyczyny bólu szyi
Aby lepiej określić, co stoi za tą dolegliwością, trzeba przyjrzeć się lepiej rodzajowi bólu, jego lokalizacji i objawom towarzyszącym.
Ból szyi pojawia się m.in.:
- po spaniu – ból szyi po nocy wynika z niewygodnego umiejscowienia się na posłaniu;
- od kręgosłupa – bólowi kręgów szyjnych towarzyszą dolegliwości neurologiczne, np. sztywność, drętwienie; przyczyny bólu to m.in. wady kręgosłupa, m.in. skolioza, lordoza, kifoza albo dyskopatia szyi, przepuklina międzykręgowa;
- po wypadku – możemy mieć do czynienia np. z bólem po kolizji drogowej,
- przy grypie – ma charakter mięśniowy, z uwagi na to, że przy infekcji mięśnie szyi zaczynają się napinać;
- od tarczycy – pojawia się przy zapaleniu, nowotworach i po operacji;
- od zęba – ból ma charakter ostry i pulsujący; zwykle promieniuje do ucha; nierzadko stanowi zapowiedź konieczności wyrwania lub leczenia kanałowego zęba.
Ból szyi może mieć też związek z przeciążeniem mięśni, uciskiem nerwów szyjnych, reumatoidalnym zapaleniem stawów czy fibromialgią (przewlekła niezapalna reumatyczna choroba tkanek miękkich).
Rodzaje bólu szyi
Boląca szyja jest zazwyczaj sygnałem świadczącym o tym, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego. Za dolegliwości szyi może odpowiadać: niewłaściwy styl życia, np. zbyt długie przyjmowanie jednej pozycji, uraz, choroba wewnętrzna, nerwoból.
Częsty jest ból szyi przy skręcaniu głowy wskazuje zwykle na przyjmowanie nieodpowiedniej postawy, spanie w niewłaściwej pozycji, a także nadmiar stresu generującego wzmożone napięcie. Ból mięśni szyi pojawia się przy przeciążeniu, ale również zbyt długim przyjmowaniu jednej postawy. Bolącym kręgom szyjnym może towarzyszyć rwący ból od szyi do łopatki. Jeżeli dolegliwość ma taki charakter, najpewniej wskazuje na kłopoty z kręgosłupem szyjnym.
Gdy ból jest promieniujący do ucha, może mieć związek z bólem zębów, ale też chorobami układu oddechowego, np. przeziębieniem albo zapaleniem migdałków. Zwrócić uwagę powinien ból gardła i szyi albo pojawiający się przy przełykaniu – takie dolegliwości mają związek ze stanem zapalnym i mogą wskazywać np. na zapalenie krtani. Pacjent ma zwykle także problemy z mówieniem.
Jeżeli występuje ból węzłów chłonnych szyi może to wskazywać na:
- zapalenie gardła,
- stan zapalny w okolicach zęba czy zatok,
- zakażenie górnych dróg oddechowych,
- nadczynność tarczycy,
- sarkoidozę,
- nowotwory,
- choroby autoimmunologiczne.
Dolegliwości bólowe pojawiają się także w konsekwencji operacji na narządach znajdujących się w obrębie szyi. Objaw ten po operacji tarczycy może utrzymywać się nawet kilka miesięcy, a towarzyszą mu bóle karku oraz trudności w przełykaniu śliny. Natomiast bóle karku i głowy są powiązane z nadciśnieniem tętniczym, migrenami, zapaleniem ucha środkowego czy olbrzymiokomórkowym zapaleniem tętnic.
Z której strony może pojawić się ból szyi i co oznacza?
Bolesność może pojawić się w całym jej obrębie albo po wybranych stronach. Ból z tyłu może mieć związek z urazami kręgosłupa, a ten pojawiający się z przodu najczęściej związany jest z zapaleniem gardła, ale także problemami z krtanią, tchawicą czy tarczycą.
Ból szyi z prawej lub z lewej strony
Ból szyi potrafi sprawić problemy diagnostyczne. Pacjenci bardzo różnie opisują swoje dolegliwości. Często wskazują na ból szyi i ramienia, ból promieniujący do głowy. Najczęściej przyczyną tych dolegliwości są przeciążenia i napięcia mięśni, a także zmiany w strukturze krążków międzykręgowych.
Ból z prawej strony szyi może być wynikiem zwyrodnienia krążka międzykręgowego, stanu zapalnego w obrębie stawów. Może wskazywać na stan zapalny, np. krtani lub gardła. Powiększone węzły chłonne to sygnał, że w organizmie rozwija się infekcja albo proces nowotworowy. Pulsujący ból szyi wskazuje na napięcie, np. wywołane stresem.
Przyczyny bólu z lewej strony mogą być identyczne. W tym przypadku także warto rozważyć przeciążenia mięśni okolic szyi, stawów barkowych. Ból węzłów chłonnych na szyi z lewej strony to sygnał, że toczy się stan zapalny w organizmie. Taka dolegliwość może mieć związek z rozwojem nowotworu, jednak są to zwykle skrajne przypadki.
Ból szyi z przodu i z tyłu
Ból szyi z przodu przy dotyku może być związany z zapaleniem gardła, krtani, ale też z ostrym zapaleniem tarczycy. Wówczas promieniuje również na okolice gardła i jamy ustnej. To klasyczny objaw stanu zapalnego w tym miejscu, który wymaga kontroli u laryngologa.
Dolegliwość może mieć też związek ze zbyt długim pozostawaniem w jednej postawie, np. w trakcie pracy przed komputerem. Nierzadko więc wskazuje na przeciążenie kręgosłupa. O tym problemie często świadczy ból pojawiający się przy odchylaniu głowy do tyłu. W takich sytuacjach dodatkowo mogą wystąpić zaburzenia widzenia czy też zawroty głowy. Objawy nasilają się z czasem.
Ból szyi u dziecka
Dolegliwości bólowe w obrębie szyi dotyczą nie tylko dorosłych, ale też najmłodszych. Nagły ból szyi u dziecka, może mieć wskazywać na rozwój stanu zapalnego, np. zapalenia ucha, mięśni czy zapalenia krtani albo gardła.
Jednostronny ból szyi u dziecka, po prawej lub lewej stronie, zwykle wskazuje na ropień albo stan zapalny zęba, albo też zapalenie ucha lub migdałków. Jeżeli bólowi towarzyszy gorączka, taka dolegliwość nierzadko świadczy o infekcji wirusowej, np. o grypie. Przy infekcji może być jedno- lub dwustronny. Ma nierzadko związek z przyjmowaniem jednej pozycji przez pociechę, np. ze zbyt długim czasem spędzanym przy komputerze.
Jakie badania wykonać przy bólu szyi?
Przy podejrzeniu urazów, zwyrodnień, chorób krążka międzykręgowego, w celu potwierdzenia wad postawy stosuje się badanie RTG, tomografię komputerową i rezonans matematyczny., Ten ostatni jest szczególnie przydatny przy diagnostyce chorób krążka międzykręgowego.
Jeżeli podejrzewa się choroby tarczycy, to oprócz badań biochemicznych możliwe jest wykonanie USG i scyntygrafii gruczoły tarczowego. Badania te mogą pomóc zobrazować obecność zmian typu guzkowego.
Domowe sposoby na ból szyi
Na początek należy ustalić przyczynę dolegliwości. Jeżeli przyczyną bólu jest stan zapalny związany z chorobami kręgosłupa i krążków międzykręgowych, to powinien zostać wyleczony w pierwszej kolejności przy pomocy leków przeciwzapalnych.
Sprawdzi się rozgrzewanie za pomocą ciepła, na przykład ciepłych okładów żelowych lub termofora. To może pomóc w rozluźnieniu mięśni i zmniejszeniu bólu. Delikatne masowanie obszaru szyi może również przynieść ulgę, redukując napięcie mięśniowe. Regularne wykonywanie ćwiczeń rozciągających będzie pomocne by utrzymać ich elastyczność i zmniejszyć dolegliwości bólowe.
Ważne jest także dbanie o prawidłową postawę ciała i unikanie nadmiernego pochylania głowy do przodu. Odpowiednia ilość snu i odpoczynku jest kluczowa dla regeneracji mięśni szyi. Unikanie długotrwałego utrzymywania jednej pozycji ciała, regularna jej zmiana oraz wykonywanie przerw podczas pracy przy komputerze mogą również przyczynić się do zmniejszenia bólu szyi.
Przy ostrej dolegliwości, zalecane jest stosowanie chłodnych okładów, aby zmniejszyć obrzęk i zapalenie. Podczas snu należy stosować poduszki ortopedyczne, najlepiej ze specjalnej pianki „leniwej”, która „zapamiętuje” najlepsze ułożenie ciała.
Jak złagodzić ból szyi?
Pacjenci zwykle sięgają po leki przeciwbólowe. Ważne jest, by miały komponentę przeciwzapalną. Jeżeli dolegliwość powodowana jest przez stan zapalny powstały w wyniku zmian w krążkach międzykręgowych, to sprawdzą się preparaty należące do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Można zastosować naproksen, meloksykam, kertoprofen lub popularny ibuprofoen. Leki te dostępne są w formie doustnej, ale tez w postaci maści i żelu.
Ból szyi po spaniu złagodzić można poprzez delikatne wykonywanie ćwiczeń rozciągających w serii kilku powtórzeń. Zapobiegać tym dolegliwościom można poprzez wspomnianych poduszek ortopedycznych. ale Ważne jest tez przyjmowanie właściwej postawy podczas snu. Ramiona powinny spoczywać na materacu, a poduszka musi podpierać tylko głowę i szyję. Aby odciążyć szyjny odcinek kręgosłupa, można też spać na lewym bok. Ulgę przyniesie masaż albo rozgrzewająca kąpiel.
Bibliografia:
- J. Walocha, Anatomia prawidłowa człowieka. Szyja i głowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, Kraków, s. 23–32, ISBN 978-83-233-3581-8.
- R. Aleksandrowicz, B. Ciszek, Anatomia kliniczna głowy i szyi, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, wyd. I, ISBN 978-83-200-3243-7.
- G. Guzy, B. Frańczuk, Effectiveness of the McKenzie method in regard to head posture and motion of the cervical spine In patients with cervical derangement syndrome. J. Orthop. Trauma Surg 2010; (1): 29–41.
- M. Toman i inni, DOLEGLIWOŚCI BÓLOWE ODCINKA SZYJNEGO KRĘGOSŁUPA WŚRÓD STUDENTÓW FIZJOTERAPII, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu 2 (59) 2019, http://www.przeglad.amp.edu.pl/uploads/2019/2/109_2_59_2019.pdf, [dostęp: 25.02.2024].
Czytaj
Plastry rozgrzewające – kiedy stosować? Działanie
Ból pleców u dziecka - co może oznaczać? Leczenie