Dla osób cierpiących z powodu objawów alergii na substancje zawarte w kurzu domowym kluczowe pozostaje należyte utrzymanie czystości. Nasilenie objawów składania wielu pacjentów do wizyty w poradni alergologicznej. Odczulanie, stosowanie leków przeciwhistaminowych powinno przynieść pożądaną poprawę stanu zdrowia.
Alergia na kurz a alergia na roztocza kurzu domowego
Alergia na kurz to dolegliwość często błędnie utożsamiania i zamiennie stosowana z terminem alergia na roztocza kurzu domowego. Oba określenia nie są w pełni synonimiczne, ponieważ białka wytwarzane przez roztocza to niejedyny alergen obecny w kurzu. Uczulać mogą także między innymi: pyłki roślin, sierść zwierząt, cząsteczki grzybów. Alergia na kurz jest więc pojęciem o szerszym znaczeniu.
To najczęstszy typ alergii, który odpowiada za rozwój całorocznego alergicznego nieżytu nosa czy też astmy oskrzelowej atopowej (alergicznej). To dolegliwość, z którą może mierzyć się nawet co trzeci Polak.
Przyczyny alergii na kurz
Skąd się bierze alergia na kurz? Problem jest wywołany przez alergeny mające różnorodną postać, w tym białek zawartych w odchodach roztoczy z rodziny Pyroglyphida. Roztocza to mikroskopijne organizmy, które żywią się ludzkim, złuszczonym nabłonkiem, przez co najwięcej z nich pojawia się w przestrzeniach, gdzie najdłużej przebywamy, np. w sypialni. Kluczową rolę tych organizmów w alergii na kurz wykazali około pół wieku temu badacze Voorhorst i Spieksma.
Do uczulenia dochodzi, gdy organizm zbyt agresywnie reaguje na substancje białkowe. Alergia jest nieodłącznie związana z ekspozycją na alergen – w tym przypadku do kontaktu dochodzi drogą wziewną, gdy kurz dostanie się do układu oddechowego osoby uczulonej. Dużej koncentracji alergenu sprzyja rzadkie wietrzenie pomieszczenia czy zbyt duża wilgotność powietrza.
Objawy alergii na kurz
Czym charakteryzuje się wspomniana tu dolegliwość? Czy może ona wpłynąć na ogólne funkcjonowanie człowieka? Po czym poznać, że mamy do czynienia z uczuleniem? Pojawiają się:
- objawy skórne – uczulenie na kurz nierzadko manifestuje się poprzez wysypkę, rumień, zaczerwienienie w miejscu bezpośredniego kontaktu kurzu ze skórą; objawy alergii mogą być też widoczne na twarzy pod postacią pojawiających się na niej krostek, czerwonych plam;
- symptomy ze strony układu oddechowego – to przede wszystkim katar, kichanie, kaszel, zatkany nos, swędzenie w nosie, łzawienie oczu, trudności z oddychaniem, a w skrajnych przypadkach duszności.
Częsty objaw alergii na kurz i roztocza może oznaczać całoroczny, alergiczny nieżyt nosa. Pacjenci skarżą się między innymi także na spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła.
Alergia na kurz u dzieci
Uczulenie na kurz u dziecka zwykle ujawnia się dość wcześnie – już w pierwszych miesiącach życia. Początkowo rodzic może myśleć, że maluch mierzy się z sezonowymi infekcjami pochodzenia wirusowego. Tymczasem, katar czy kaszel, które przypisywane są chorobom, tak naprawdę stanowią objawy opisywanej alergii.
Dziecko uczulone na kurz może być też bardziej podatne na alergie pokarmowe, mierzyć się z całorocznym katarem, zmianami skórnymi o typie wysypki. To wszystko wpływa na jego samopoczucie. Alergia na kurz u niemowlaka to dla niego trudne doświadczenie, dlatego jest marudny, płaczliwy i niespokojny. Inne dolegliwości, które można zaobserwować u małego dziecka to pojawianie się wspomnianych zmian skórnych, które powodują świąd i zaczerwienienia skóry.
Alergię na kurz i roztocza u dzieci należy poddać diagnostyce i leczeniu. Brak reakcji na tego typu dolegliwości może doprowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej. Bardzo istotna jest też dbałość o regularne pozbywanie się kurzu z domu, wietrzenie przestrzeni, pranie wykładzin, zabawek. Niektórzy polecają w przypadku alergii na kurz u dziecka wymrażanie pluszowych maskotek, by pozbyć się z nich zanieczyszczeń. Z pokoju dziecka powinny zniknąć dywany czy zasłony, na których łatwo gromadzi się alergen. Wszelkie czynności związane ze sprzątaniem kurzu muszą odbywać się pod nieobecność dziecka. Pomoże regularne odkurzanie i mycie powierzchni.
Najszybszym sposobem, by ustalić dolegliwość są testy na alergię na kurz. Specjalista delikatnie nakłuwa skórę i wprowadza kroplę alergenu. Jeżeli pojawi się rumień i bąbel, a także świąd skóry, mamy do czynienia z alergią. Czasem zlecane są też dodatkowe testy na obecność przeciwciał IgE.
Czy alergia na kurz mija? Obecnie wykorzystuje się odczulanie, czyli stopniowe zwiększanie tolerancji organizmu na alergen. To leczenie bardzo wymagające, oparte o regularne wizyty. Można też postawić na metody łagodzące symptomy reakcji alergicznej, a także unikać ekspozycji na alergen, co w praktyce jest bardzo trudne, ponieważ w niemal każdej przestrzeni, nawet tej najlepiej oczyszczonej, można mieć kontakt z tego rodzaju alergenem.
Leki na alergię na kurz. Co jeszcze pomaga?
Pomocna okazuje się tu farmakoterapia. Aby zwalczyć nieprzyjemne dolegliwości, można sięgnąć po leki przeciwalergiczne. W praktyce są to najczęściej leki przeciwhistaminowe i sterydowe podawane drogą nebulizacji lub donosowo. Podaje się je po ujawnieniu się reakcji alergicznej, a także zapobiegawczo już po ustaniu najsilniejszych objawów towarzyszących alergii. Inne leki na uczulenie na kurz o mocniejszym działaniu zawierają w swoim składzie cetyryzynę, feksofenadynę, loratadynę, desloratadynę.
Alergia na kurz – odczulanie
Niektórzy zamiast stosować doraźne rozwiązania, szukają sposobu na to, jak wyleczyć alergię na kurz. Okazuje się, że takie efekty może przynieść przyjmowanie szczepionek alergenowych, inaczej – odczulanie. Cały proces polega na podawaniu zastrzyków podskórnych – najpierw w odstępach tygodniowych, a następnie – miesięcznych. Odczulanie trwa 3–5 lat i odbywa się pod opieką alergologa. Immunoterapię można prowadzić równolegle z leczeniem objawowym. Osoby odczulone rzadziej uczulają się na inne alergeny, warto więc rozważyć taką opcję.
Domowe sposoby na alergię na kurz
Aby złagodzić, a nawet wyeliminować objawy, należy połączyć kilka metod. Przede wszystkim trzeba postawić na systematyczne sprzątanie przestrzeni. Całkowite pozbycie się roztoczy z domu jest niemożliwe. Można natomiast znacznie ograniczyć ich ilość poprzez regularne działania. Sprawdzone domowe sposoby na alergię na kurz związane ze sprzątaniem to:
- systematyczne wietrzenie pomieszczeń, najlepiej kilka razy dziennie,
- pozbycie się przedmiotów łatwo zatrzymujących kurz, np. dywanów czy zasłon,
- regularne pranie maskotek,
- odkurzanie przestrzeni z wykorzystaniem odkurzacza ze specjalnymi filtrami, najlepiej przy otwartym oknie, by roztocza łatwo wydostawały się na zewnątrz,
- pranie pościeli przynajmniej raz w tygodniu, w temperaturze minimum 60 st. Celsjusza,
- stosowanie nieprzepuszczalnych pokrowców na pościel oraz materace,
- dbałość o optymalny poziom wilgotności w pomieszczeniu – choć wilgoć sprzyja rozwojowi roztoczy, zbyt suche powietrze nie jest korzystne dla alergików,
- troska o oczyszczanie powietrza, np. oczyszczaczem powietrza.
Reakcję alergiczną można próbować ograniczyć sięgając po zioła na alergię na kurz. Sprawdzą się tu np. napary z rumianku, czarnuszki, nagietka czy pokrzywy. Skuteczność działania tzw. naturalnych sposobów nie została potwierdzona w badaniach.
Ponadto, obserwuje się alergię krzyżową na krewetki. Okazuje się, że takie samo białko, jak w tych owocach morza – tropomiozyna – obecne jest również w roztoczach kurzu domowego. Osoby z alergią na krewetki mogą odczuwać więc objawy alergii w zakurzonych pomieszczeniach. Z tego powodu ich dieta pacjenta z alergią na roztocza powinna być pozbawiona krewetek.
Bibliografia:
- N. Ukleja-Sokołowska, Alergia na roztocza kurzu domowego i krewetki – co wiemy obecnie?, Alergia Astma Immunologia 2018, 23 (3): 221-227, https://www.alergia-astma-immunologia.pl/_en/2018_23_4/AAI_04_2018_1345_ukleja.pdf, [dostęp: 28.02.2024].
- K. Kowal, Diagnostyka molekularna alergii na roztocza kurzu domowego. Alergia, 2019, 4; 23-28, http://alergia.org.pl/wp-content/uploads/2020/06/4_2019-CALOSC-4.pdf, [dostęp: 28.02.2024].
- A. Emeryk, M. Bartkowiak-Emeryk, A. Jędrzejewski, Alergiczne testy skórne punktowe - w kierunku obiektywizacji oceny wyniku, Alergia 1/2017.
- K. Napiórkowska-Baran, Trudności diagnostyczne w rozpoznawaniu chorób alergicznych, Alergia Astma Immunologia 2018, 23 (2): 79-85.
Czytaj
Astma oskrzelowa - objawy, leczenie. Czy jest groźna?
Atopowe zapalenie skóry (AZS) - domowe leczenie